SELÇUK EFES DEVE GÜREŞLERİ FESTİVALİ
Selçuk’ta her yıl Ocak Ayının üçüncü hafta sonunda Deve Güreşleri Festivali düzenlenir. Selçuk Deve güreşleri bölgenin en büyük deve güreşlerinden biridir. Pamucak bölgesine yakın arena güreşler boyunca dolar taşar. Çitlerle çevrilmiş arena bayram yeri gibidir. Kasket, körüklü çizme, poşu gibi özel kostümleri ve aksesuarları vardır. Cazgır (develeri meydana anons eden kişi) mani ve özgülerle ilginç deve isimlerini söyleyerek meydana çağırır. Çitlerin kenarında kurulmuş masalarda yemekler yenir. Mangallarda sucuklar, köfteler ve çöpşişler pişirilir. Davul ve zurna eşliğinde yapılan festival fotoğraf tutkunları için de çok renkli anlar sunar.
Güçlü yapısı nedeniyle yük taşımacılığında Anadolu insanının vazgeçilmezi olan develer günümüze kadar gelen bir geleneğin ana karakterleridir. Ege, Akdeniz ve Marmara’da kış eğlencesi ve kültürel bir etkinlik olan deve güreşlerinde en çok gözetilen kurallardan biri hayvanların birbirlerini incitmelerinin önüne geçmektir. Develere zarar gelmez, güreş esnasında tehlikeli bir durum oluştuğu takdirde urgancı adı verilen kişiler hemen hayvanları ayırarak birbirinden uzaklaştırır.
İzmir Aydın arasında yük taşıyan kervanlardan doğan bu geleneğin şöyle doğduğuna inanılıyor;
Yük taşıyan kervanlar İncirliova’da konakladıklarında yükü olmayan develer birbirleriyle oynarlarmış. Bu oyunlar deve sahiplerinin ilgisini çekince “benim devem seninkinden güçlü” çekişmesi başlamış. Zaman içinde gelişerek toplumsal bir kış eğlencesine dönüşmüş.
Deve güreşleri, tek hörgüçlü dişi yoz develeri ile buhur adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden meydana gelen ve tülü adı verilen erkek develer arasında yapılır. Bu develer yalnızca güreş için savran denilen deve bakıcıları tarafından yetiştirilir. Güreş develeri tıpkı atlarda olduğu gibi soya dayalı olarak seçilir. Güreşçi olacak tülülerin güreşçi develerin soyundan gelmesine özen gösterilir. Deve güreşleri ayak, orta, başaltı ve baş olmak üzere dört boyda yapılır ve galibiyetler; kaçırtarak, bağırtarak veya yıkarak elde edilir. Develer tıpkı diğer güreşlerde olduğu gibi pehlivan olarak adlandırılır ve cazgır tarafından anons edilirler. Selçuk Deve Güreşleri Festivalinde rengarenk süslemelerle süslenen develer arasında en güzel deve bile seçilir.
2017 yılından beri güreşlerle eşzamanlı olarak Selçuk Belediyesi tarafından uluslararası Selçuk Efes Devecilik Kültürü ve Deve Güreşleri Sempozyumu” düzenlenmektedir. Çeşitli yurtiçi ve yurtdışından üniversitelerin ve akademisyenlerin katıldığı ve devecilik kültürü üzerine pek çok bildirinin sunulduğu sempozyum kültürün sürekliliğini korumak için önemli bir adımdır.
KURTULUŞ ŞENLİKLERİ
Eylül ayının 9’una kadar Ege Bölgesinde birçok şehrin kurtuluş şenliği yapılır. Selçuk’un düşman işgalinden kurtuluşunun yıldönümü olan 8 Eylül tarihini kapsayacak şekilde her yıl Kurtuluş Şenlikleri düzenlenir.
Kent içine kurulan el sanatları stantlarında alışveriş yapabilirsiniz, şenlik kapsamında birkaç gün boyunca yöresel tatlara ve lezzetlere bakabilir, akşam da kent meydanındaki konser programlarıyla ruhunuzu besleyebilirsiniz.
Selçuk Belediyesi tarafından düzenlenen şenlikler her yıl Eylül’ün 10’una kadar birkaç günü kapsar.
LEYLEK VE DOĞAL YAŞAM KÜLTÜRÜ FESTİVALİ
Leylek Selçuk’un önemli bir simgesi… Binlerce yıldır Selçuk’un simgesi olan leylekler kentin evsahipliğini yapar gibi ziyaretçilerini karşılar. Her yıl 9 Martta Selçuk’a gelen leylekler kentin en önemli yerlerindeki su kemerlerinin tepelerindeki yuvalarına yerleşirler. Ve uzun süre burada kalırlar.
Selçuk İstasyon Meydanına bu tarihlerde gelirseniz mutlaka su kemeri üstünde leylekleri fotoğraflayan insanlar görürsünüz. Kentin vazgeçilmez simgesi haline gelen leylekleri rahat ettirmek için kentte bazı çalışmalar yapılır. Leyleklerin gelme zamanında restorasyon çalışmalarına ara verilir, gelmeden önce yuvalarının bakımı yapılır. Kente ilk gelen leylek ise baharın habercisidir.
Kışı Afrika’da geçiren leyleklerin Şubatın son haftası öncülleri, Martın ilk haftasında ardılları gelir. Ağustos’un 25’ine kadar burada kalan leylekler buradan yine Afrika’ya kışlamaya giderler.
Selçuk belediyesi tarafından düzenlenen Leylek ve Doğal Yaşam Festivali doğal yaşam kültürü konusunda farkındalık yaratmak amacıyla yapılmaya başlandı. Leylekler doğal yaşamın göstergesi. Selçuk sulak alanları ise leyleklerin beslenme noktaları. Leylekler üzerinden doğal yaşamı korumak ve doğal yaşam kültürünün gelişimine katkı koymak festivalin amaçları arasında bulunuyor. Sürdürülebilir bir çevre etkinliği haline gelmesi ve kentin doğal hayatını koruma gibi ana hedefleri bulunan festival hakkında bilgi almak için Belediye’nin Kültür Müdürlüğü ve Selçuk Efes Kent Belleği ile temasa geçebilirsiniz.
Festival genellikle Ağustos ayında yapılır.
MERYEM ANA BAYRAMI
Hayatının son dönemlerinde Efes’e on iki havariden biri Aziz Yuhanna ile Efes’e gelen Meryem Ana’nın 15 Ağustos’ta öldüğüne (göğe yükselişi) inanılır. Hıristiyanlar için kutsal olan Meryem Ana Bayramı Efes’te Meryem Ana Kilisesinde ve Bülbül Dağındaki Meryem Ana Evinde ayinlerle kutlanır.
Her yıl Ağustos ayının 15’inde yani Hz. Meryem’in ölüm gününde, Vatikan tarafından organize edilen büyük ayine ev sahipliği yapan yer Meryem Ana Evi’dir. Ortodoks Hristiyanları tarafından da özel gün olarak kabul gören 15 Ağustos Meryem Ana Bayramı nedeniyle Selçuk ve Şirince’deki kiliselerde ayinler düzenlenir.
AZİZ YUHANNA YORTUSU
Efes Antik Kenti içindeki kilisenin İncil’de adı geçen 7 kiliseden biri olmasının yanı sıra İsa’nın havarilerinden Aziz Pavlus ve Aziz Yuhanna (Saint Jean) da Efes’e gelerek bir süre bu bölgede yaşadı. 4 İncil yazarından biri olan Havari Yuhanna son yıllarını Efes’te geçirdi. Aziz Yuhanna aynı zamanda 12 havari arasında yaşamını eceliyle yitiren tek havari olarak biliniyor.
Aziz Yuhanna’nın mezarı Ayasuluk Kalesi’ndeki Saint John Bazilikasında bulunuyor. İsa’nın on iki havarisinden eceliyle ölen tek havarisi olan ve annesi Meryem’i emanet ettiği havari olan Aziz Yuhanna’nın anıldığı yortu Hristiyanlar için önemli bir gündür. Ölümün Tanrıya kavuşma olduğu düşünüldüğünde Aziz Yuhanna’nın ölümü de yortu/bayram olarak kutlanır. Ortodokslar Mayıs başında Katolikler Mayıs sonunda kutladıkları bayram ayinlerle ve dualarla kutlanır. St John Bazilikası, Efes’teki Meryem Ana Kilisesi ve Şirince’deki St. Demetrius Kilisesinde ayinler yapılır. Hemen her yıl Ortodoks inananlar tarafından Yortu kapsamında düzenlenen ayinle Fener Rum Patriği Bartholomeos veya konuk bir patrik tarafından yönetilir.
